Gdy okazuje się, że Wasze dziecko ma zespół Downa, bardzo ważna jest jego wczesna stymulacja, wspomaganie jego rozwoju już od pierwszych chwil życia.
Dlatego należy udać się do ośrodków i przychodni po specjalistyczną pomoc w rozwoju ruchowym i umysłowym . Jednak ogromne znaczenie ma także nasza codzienność, nasze zachowania, zabawy z dzieckiem, setki czynności pielęgnacyjnych. Możecie stymulować swoje dziecko w domu, podczas noszenia, karmienia, kąpania czy wspólnych zabaw.
Bardzo ważna jest właściwa pozycja podczas noszenia dziecka, jego układania oraz przewijania. Zmiana pieluszki to czynność, którą wykonuje się kilka-kilkanaście razy dziennie, dlatego należy skupić się na prawidłowym trzymaniu i obracaniu dziecka. Podczas zmiany pieluszki należy chwycić niemowlę delikatnie za uda i lekko przygiąć je do brzuszka.
Aby oczyścić plecy wystarczy ułożyć dziecko na boku. Obracając dziecko należy włożyć mu rękę pod plecy i delikatnie je obrócić – nigdy nie należy podnosić niemowlęcia, trzymając je za łydki, gdyż może to spowodować wywichnięcie bioderek lub uszkodzenie stawów kolanowych. Bardzo ważna jest także naprzemienność ruchów tzn. obracanie dziecka przez lewy i prawy bok, noszenie na prawej i lewej stronie (chyba, że rehabilitant zaleci inaczej), naprzemiennie układanie malucha na jednej i drugiej stronie.
Istotne znaczenie ma także stymulacja dotykowa, która zapewnienia poczucie bezpieczeństwa i zaufania, zmniejsza nadwrażliwość dotykową, a także rozwija wrażliwość dotykową poprzez:
- różnorodne formy dotyku, głaskania, masowania, tarcia, dociskania (ściereczkami, gąbkami, piłeczkami, itp.),
- skłanianie dziecka do dotykania rączkami przedmiotów o różnym kształcie (kartonik, piłeczka, łyżeczka), fakturze (mieszanie rączkami grochu, makaronu, mąki, cukru, itd.) i temperaturze (np. kostki lodu, ciepły – lecz nie gorący termofor),
- zachęcanie niemowlaka do dotykania rączkami twarzy lub włosów matki, brody ojca itp.,
- głaskanie zwierząt,
- układanie dziecka na powierzchni pokrytej materiałem o różnorodnej fakturze,
- okrywanie noworodka materiałem o różnej fakturze i temperaturze,
- pozwalanie na zabawę podczas kąpieli, chlapanie,
- zabawy w piaskownicy,
- pozwalanie dziecku na chodzenie boso: po piasku, trawie,
- malowanie palcami,
- wywoływanie biernych ruchów kończyn.
Dziecko zdolne jest do koncentracji wzroku na otaczających przedmiotach i osobach już od najwcześniejszego okresu życia. Głównym i najbardziej interesującym przedmiotem obserwacji niemowlaka jest twarz, szczególnie matki i ojca, bliskich. W późniejszym czasie dziecko koncentruje się czarnobiałych obrazkach, następnie na dużych kolorowych przedmiotach zawieszonych obok łóżeczka. Następuje wówczas stymulacja wzrokowa, która sprawia, że dziecko poznaje otaczający je świat, chwyta przedmioty i wkłada je do buzi. Częste spacery, przebywanie z dzieckiem poza mieszkaniem daje mu możliwość poznania otaczającego je środowiska i świata.
Stymulacja słuchowa może być prowadzona już od narodzin dziecka. Powinna polegać na dostarczaniu noworodkowi zróżnicowanych wrażeń słuchowych. Najlepszym bodźcem słuchowym dla dziecka jest ludzka mowa. Dziecko słyszało głos matki jeszcze będąc w jej łonie, choć był on wtedy przytłumiony. Teraz po narodzinach przyciąga jego uwagę lepiej niż jakikolwiek inny dźwięk. Dlatego tak ważne jest aby mówić, czytać i śpiewać dzieciom. Do stymulacji słuchu stosuje się zestawu różnorodnych bodźców:
- głosu o wysokiej i niskiej tonacji (głos mamy i taty),
- słów ze zmienną liczbą samogłosek i spółgłosek,
- bogatej mimiki twarzy osoby mówiącej (przyciąga uwagę dziecka),
- częstego uśmiechania się i głośnego śmiechu,
- dźwięków lub słów wymawianych w różnym tempie i rytmie,
- dźwięków płynących z różnych kierunków,
- śpiewu z różną modulacją głosu,
- odgłosów dźwiękonaśladowczych,
- naśladowania odgłosów zwierząt.
Należy pamiętać, iż podstawą procesu wczesnej stymulacji noworodka jest zwrócenie uwagi i położenie nacisku na elementy, które interesują dziecko najbardziej. Nauka, pielęgnacja i stymulacja poprzez zabawę prowadzi do postępu w jego rozwoju. Przekazywanie dziecku pozytywnych i delikatnych bodźców prowadzi do jego harmonijnego rozkwitu, wpływa na kształtowanie się umiejętności dziecka, jego relację z otoczeniem, na poczucie bezpieczeństwa, wewnętrzny spokój i komfort. Zaś gdy nasze dziecko jest szczęśliwe, ta radość i spokój przenosi się również na rodziców. Dzieci z zespołem Downa robią małe, ale systematyczne postępy, które mogą doprowadzić do znaczących wyników, a sukces odnoszą każdego dnia poprzez wykonywanie codziennych czynności.